System HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) to kluczowy element zapewnienia bezpieczeństwa żywności w branży spożywczej. Jego głównym celem jest identyfikacja potencjalnych zagrożeń w procesie produkcji, a następnie wdrożenie środków przeciwdziałających ich wystąpieniu. Zasadniczo, *zasady HACCP* obowiązują wszystkie podmioty działające w sektorze spożywczym, niezależnie od ich wielkości czy charakteru działalności. W tym artykule wyjaśniamy, kto dokładnie musi stosować system HACCP i dlaczego jest to konieczne, by zapewnić bezpieczeństwo konsumentom.
Kim są podmioty objęte obowiązkiem stosowania systemu HACCP?
obowiązek wdrażania zasad HACCP mają praktycznie wszystkie firmy z branży spożywczej, które zajmują się produkcją, przetwarzaniem, magazynowaniem lub dystrybucją żywności. Dotyczy to zarówno dużych zakładów przemysłowych, jak i małych przedsiębiorstw czy działalności gastronomicznych.
Zgodnie z obowiązującym prawodawstwem, każdy podmiot, który wytwarza żywność lub ją pośrednio wpływa na jej bezpieczeństwo, musi przestrzegać zasad HACCP [3]. Należy do nich m.in. restauracje, hotele, sklepy spożywcze oraz hurtownie, które sprzedają produkty spożywcze konsumentom końcowym. Obowiązek ten wynika z unijnych regulacji, a w Polsce jest realizowany poprzez odpowiednie rozporządzenia i przepisy prawne [2].
Istnieje również konieczność dokumentowania działań związanych z wdrożeniem HACCP, co wymaga od firm posiadania odpowiednich zapisów i procedur. To zapewnia transparentność oraz możliwość sprawdzania, czy przedsiębiorstwo przestrzega wymogów bezpieczeństwa żywności [4].
Podstawowe kryteria i zakres stosowania systemu HACCP
Podstawowym kryterium objęcia obowiązkiem jest produkcja lub dystrybucja żywności, która może stanowić zagrożenie zdrowotne dla konsumentów. System HACCP obejmuje wszystkie etapy procesu, od załadunku surowców, przez produkcję, aż po magazynowanie i transport finalnego produktu [1].
Ważne jest, aby przedsiębiorstwa dokładnie przeanalizowały swoje procesy i zidentyfikowały potencjalne zagrożenia, takie jak mikrobiologiczne, chemiczne lub fizyczne. Na podstawie tego ustalane są *krytyczne punkty kontroli* (Critical Control Points), w których można zastosować środki zapobiegawcze, aby zagrożenia uniknąć lub zminimalizować [5].
Wdrożenie HACCP wymaga również opracowania planu analizy ryzyka, ustalenia limitów bezpieczeństwa oraz prowadzenia monitoringu i weryfikacji działań podejmowanych na każdym etapie [2].
Znaczenie prawne i regulacyjne obowiązku stosowania HACCP
Przestrzeganie zasad HACCP jest wymogiem prawnym w wielu krajach, w tym w Polsce, gdzie implementacja tych zasad opiera się na unijnych dyrektywach i rozporządzeniach. Zgodnie z prawem, przedsiębiorstwa, które tego nie przestrzegają, mogą być narażone na sankcje, w tym kary finansowe czy nawet zamknięcie działalności [3].
Co istotne, stosowanie HACCP jest nie tylko obowiązkiem, lecz także odpowiedzialnym działaniem w zakresie ochrony zdrowia publicznego. Jasno określone limitu i procedury pomagają firmom unikać sytuacji kryzysowych związanych z zatruciami czy innymi problemami zdrowotnymi wynikającymi z niebezpiecznych produktów [4].
Otwarte i rzetelne dokumentowanie działań związanych z HACCP jest nieodzowne w przypadku kontroli sanitarnych i inspekcji, które mogą wymagać wykazania przestrzegania obowiązujących norm [2].
Podsumowanie
Podsumowując, zasady HACCP obowiązują w branży spożywczej dla szerokiej grupy podmiotów, mających kontakt z żywnością. Ich przestrzeganie jest nie tylko wymogiem prawnym, lecz także kluczem do zapewnienia najwyższego poziomu bezpieczeństwa konsumentom. Każdy przedsiębiorca działający w sektorze spożywczym musi zdawać sobie sprawę z konieczności wdrożenia i monitorowania HACCP, aby minimalizować ryzyko związane z zagrożeniami żywnościowymi i spełniać obowiązujące wymogi prawne.
Źródła:
- [1] https://www.pers.com.pl/co-to-jest-haccp-poznaj-zasady-i-wymagania-w-gastronomii-oraz-branzy-spozywczej/
- [2] https://inzynierjakosci.pl/2023/03/haccp-co-to-jest-definicja-cel-oraz-7-zasad/
- [3] https://www.webszkolenie.pl/haccp-przyklady/
- [4] https://haccponline.pl/7-zasad-haccp-reguly-ktore-musisz-znac/
- [5] https://inewi.pl/blog/haccp-wazne-informacje-zasady-w-bezpieczenstwie-zywnosci-i-zywienia
Portal e-agfa.pl to nowoczesna platforma internetowa łącząca różnorodność tematyczną z wysoką jakością treści. Dostarczamy sprawdzone informacje i inspirujące artykuły z dziedzin takich jak biznes, lifestyle, technologia, zdrowie i wiele innych. Naszą misją jest tworzenie przestrzeni, gdzie rzetelna wiedza spotyka się z przystępną formą przekazu, a każdy czytelnik znajduje wartościowe treści dla siebie.