Bardzo sucha skóra to sygnał, że organizmowi brakuje kluczowych składników, zwłaszcza wody oraz lipidów, co prowadzi do zaburzenia naturalnej bariery ochronnej naskórka i utraty wilgoci[2][3]. Już w pierwszych objawach – uporczywej szorstkości, łuszczeniu czy swędzeniu – nasza skóra informuje o zachwianiu równowagi między podstawowymi komponentami. Z czego dokładnie wynika ten stan i jak wyjaśnia go nauka?
Czego brakuje organizmowi przy bardzo suchej skórze?
W przypadku bardzo suchej skóry dochodzi do niedoboru wody oraz lipidów (tłuszczów) w warstwie rogowej naskórka[2][3]. Skutkuje to osłabieniem funkcji ochronnych skóry, przyspieszoną utratą wilgoci i większą podatnością na podrażnienia. Braki te dotyczą zwłaszcza tzw. płaszcza hydrolipidowego – naturalnej warstwy ochronnej, oraz NMF (naturalnego czynnika nawilżającego), obecnego w komórkach naskórka[2][1]. Upośledzenie ich funkcji skutkuje trudnym do wyeliminowania uczuciem suchości.
Istotną rolę odgrywa także białko filagryna. Jego niedobór prowadzi do zaburzenia struktury naskórka, zwiększa ucieczkę wody i prowadzi do chronicznej suchości, szczególnie u osób z atopowym zapaleniem skóry[1].
Najważniejsze przyczyny bardzo suchej skóry
Przyczyny tej dolegliwości można podzielić na czynniki zewnętrzne i wewnętrzne. Do najczęstszych należą:
- Czynniki środowiskowe: suche powietrze, wiatr, mróz, klimatyzacja – powodują one szybszą utratę wilgoci ze skóry[2][3].
- Nieprawidłowa pielęgnacja: częste kąpiele w gorącej wodzie, używanie silnych detergentów zmywających lipidy, brak preparatów nawilżających[2][3].
- Dieta uboga w wielonienasycone kwasy tłuszczowe: prowadzi do niedoboru lipidów i pogorszenia kondycji bariery naskórkowej[1][2][4].
- Predyspozycje genetyczne oraz chorobowe: np. atopowe zapalenie skóry wiąże się bezpośrednio z niedoborem filagryny, co sprzyja przewlekłej suchości[1].
Mechanizm rozwoju suchości skóry – co dzieje się w naskórku?
Kiedy w skórze brakuje filagryny, keratynocyty – komórki budujące naskórek – tracą zwartą strukturę, przez co bariera ochronna staje się nieszczelna. Oznacza to wzmożone parowanie wody oraz łatwiejsze przenikanie alergenów i substancji drażniących[1][2]. Z kolei niedobór lipidów w warstwie rogowej stopniowo pogłębia trudności z zatrzymaniem wilgoci. W efekcie funkcje ochronne skóry są osłabione, a sama skóra staje się bardziej podatna na podrażnienia, zaczerwienienia i przewlekły świąd[1][2].
Sucha skóra różni się od skóry odwodnionej: sucha to przede wszystkim stały, strukturalny deficyt lipidów, natomiast odwodniona to przejściowy brak wody na poziomie komórkowym[3]. Mimo podobnych objawów, przyczynę i sposób pielęgnacji należy dopasować do tego rozróżnienia.
Jak wspierać regenerację bardzo suchej skóry?
Podstawą prawidłowego funkcjonowania skóry jest optymalne nawodnienie organizmu – minimum 2 litry wody dziennie znacząco poprawia jej kondycję oraz spowalnia procesy utraty wilgoci[2]. Ważnym elementem diety są także wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które uszczelniają barierę lipidową naskórka, minimalizują parowanie wody i wzmacniają odporność skóry na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych[1][2].
W codziennej pielęgnacji warto sięgać po kosmetyki bogate w lipidy i substancje nawilżające oraz wystrzegać się ostrych detergentów czy bardzo gorących kąpieli, które rozpuszczają naturalne tłuszcze i pogłębiają problem[2][3]. Profilaktyka oraz odbudowa bariery skórnej są kluczowe, zwłaszcza przy skłonności do atopii i przewlekłej suchości[1][2].
Podsumowanie – kluczowe braki w organizmie a bardzo sucha skóra
Główną przyczyną bardzo suchej skóry jest niedobór lipidów i/lub wody w naskórku, prowadzący do zaburzenia funkcji ochronnych skóry[2][3]. Czynnikiem pogłębiającym problem jest niedobór filagryny, szczególnie u osób z AZS[1]. Dodatkowo, nieprawidłowa dieta, niewystarczające nawodnienie oraz agresywna pielęgnacja nasilają utratę tych kluczowych elementów. Odpowiednia troska o nawodnienie organizmu oraz uzupełnianie braków lipidowych i odżywczych stanowi podstawę skutecznej regeneracji bardzo suchej skóry i przywrócenia jej naturalnej bariery ochronnej.
Źródła:
- https://emotopic.pl/porady/sucha-skora-defekt-kosmetyczny-czy-powazna-choroba/
- https://ziaja.com/blog/skora-sucha-czy-odwodniona-sprawdz-przyczyny-i-sposoby-by-sobie-z-nia-radzic/
- https://www.apteka-melissa.pl/blog/artykul/jak-dbac-o-sucha-skore-i-przywrocic-jej-odpowiedni-poziom-nawilzenia,728.html
- https://www.eau-thermale-avene.pl/a/skora-sucha
Portal e-agfa.pl to nowoczesna platforma internetowa łącząca różnorodność tematyczną z wysoką jakością treści. Dostarczamy sprawdzone informacje i inspirujące artykuły z dziedzin takich jak biznes, lifestyle, technologia, zdrowie i wiele innych. Naszą misją jest tworzenie przestrzeni, gdzie rzetelna wiedza spotyka się z przystępną formą przekazu, a każdy czytelnik znajduje wartościowe treści dla siebie.